Mingbisita mi sa usa ka balay diri sa India ug naa ko’y napamalandungan sa ilaang gipangstorya. (Kasabot naman ko ug Hindi mga 60% siguro, pero maglisud pako ug storya.)
Naa’y anak na pursigido kaayo siya makakat-on pa ug dungag mahitungod sa maayong oportunidad sa kinabuhi hilabina sa trabaho. Kanang unsa iyang buhaton para mas mulambo pa iyang kahibalo ug iyang kinabuhi pinaagi sa kwarta sad. Kani nga oportunidad naglangkob ni siya na “basin” kinahanglan siya mugawas sa nasud para naa siya’y makaplagan na maayong kahigayunan sa trabaho. Apan ang iyang inahan di musugot niini. Gusto siya na diri lang iyang anak kauban sa iyang ginikanan maskin nagtrabaho na ug inig minyo sad nila, uban lang gihapon sila.
Kung kamo naa ani nga sitwasyon, unsa kaha inyong bation?
Ang Pagsupak
Nakahuna-huna ko atong panahon na bag-o lang ko nakagraduate sa High School. Akoang inahan, gusto niya na ang kurso ako kuhaon kay Bachelor of Arts in English Language Teaching kay naa ko’y anti na nakahuman ani ug 3 ka tuig lang kung mag-summer kada tuig. Apan ako, ang akoa jud na gusto na kurso kay nursing kay gusto ko makatabang sa mga tao.
Ang nahitabo, pag-enrol nako sa college, akong mama nag-ingon nga mao ni ako kurso ug nagpa-enrol mi. Wa mi nahuman ug enrol kay misupak ko ug nanguli mi. Gitambagan ko’s ako mama na humanon nalang ug enrol dayon mag-shift ko ug di ko gusto ani. Full scholar ko ato sa eskwelahan ug di jud dapat sayangan ang higayon na libre ako pagskwela. Maong mibalik mi sa eskwelahan ug nakaenrol jud ko sa Bachelor of Arts in English Language Teaching.
Ang Problema
Wa pa gani nahuman ang sem, nagsugod nako’g shift ug nursing. Nagkaproblema pajud ani kay wa na noon ko’y subject pagka-exam kay gipangtangtang lage nako. Gibalik napud nako ako subjects ug nastress jud ko aning panahona. Mao na’y resulta sa musupak bitaw. 🤣
Pagkasunod sem, ako ra isa nagpaenrol. Abi sa ako mama na padayon lang ko pero nag-enrol nako ug Bachelor of Science in Civil Engineering. Narealise nako na mahal ang Nursing dayon “maayo” kunuhay ko ug Math maong Engineering ako gipili. Mahadlok sad ko ug daghan kaayong dugo. Basin di ko kalahutay ug nursing tungod ani dayon mahal raba ning kursuha.
Lipay ko sa ako napili kay ang mga Math ato na sem, kaya ra nako. Di nako maghisgot sa mga sunod na sem kay ikapila nako nakahilak aning kursuha sa kalisud.
Dili man maayo musupak sa ginikanan pero kung mipadayon ko atong daan nako na kurso, aha kaha ko run?
Nag-ila mi sa akong bana kay nangutana siya asa ko gikan sa akong mga background pictures sa akong mga balak ug nangutana sad siya kung nganong nag-Civil Engineering man ko nga lisud man kaayo ng kursuha. Kung wala ko misupak sa akong ginikanan, mag-ila kaha mi sa akong bana? Magpadayon ba kaha mi ug chat ato ug wala siya nacurious sa akoa? Makaanhi kaha ko’g India ug makakita ug bana nga maayuhon?
Ang Kalipay
Maskin mituman jud ko sa ako gusto na kurso, nakita sad nako na nalipay ang akoang mga ginikanan kay nakahuman ko ug kurso na lisud humanon. Nalipay rapud ko na nalipay sila sa akong nakab-ot.
Ang Kakurat
Nakahuna-huna ko sa lalaki nga wa pa gani siya nakaistorya, nangusog na iyang inahan na di jud siya dapat muabroad. Na didto ra siya pundo sa ilang balay ug pugngan jud niya ang iyang anak. Nakuratan ko kay maskin miingon ang ubang tawo didto nga mas maayo jud nga muexplore sa trabaho para daghan ug makat-unan, pero ang inahan dili jud musugot.
Ingon siya, bahala ug magkinaunsa basta di jud daw mulakaw iyang anak nga lalaki. Pero nag-handom pud siya na unta dako ang sweldo sa iyang anak? Miingon ang mga tawo sa palibot na kinahanglan jud magsakripisyo kung gusto ug mas maayong kaugmaon. Wala jud natandog ang inahan kay para niya, mas maayo jud daw na kauban siya sa iyang anak kanunay.
Ang Kapait
Naminaw bitaw ko sa inahan kay naulit ko sa tinood lang. Di man ta makablame sa usa ka inahan nga nagmahal sa iyang anak pero kanang pugngan ang anak nga muadto ug layo para rapud sa iyang kaugmaon? Kay gusto siya magexplore sa kinabuhi ug unsa jud ang naa gawas sa nasud na pwede ma-offer sa iyaa? Kung kamo kaha malipay ba mo maminaw ani? Ang nakapait pajud kay nagtan-aw ko sa nawong sa lalaki ug lipay jud kaayo siya nangutana mahitungod sa kinabuhi sa gawas sa nasud, ang posibilidad nga dako ug sweldo ug ang mas daghan na kaalam iyang mahibaloan.
Nakaingon ko na mura’g nindot ug kaugmaon ang lalaki kay pursigido jud siya na magsugod gikan sa ubos pasaka sa iyang career sa pagtrabaho. Ang nakaapan lang kay di musugot iyang inahan.
Naa ko’y nakit-an na video sa Youtube sa usa ka Youtuber nga nangutana sa mga tawo ug unsa’y pinakasakit na istorya na ilang nadawat. Miingon ang lalaki didto na naa’y kas-a nagshare siya sa iyang mama sa kung unsa iyang gusto sa iyang kinabuhi. Ingon siya gusto siya mahimong ‘music video director’ kay uso kaayo ni atong 90’s.
Ingon siya gusto siya muadto sa Los Angeles para mueskwela didto. Miingon iyang mama na ‘Dili mana makaya sa mga tawong pareha nato.’ Dili daw nila kaya mahimong ing-ana ka-successful sa kinabuhi. Tungod ana nasakitan kaayo siya. Naguba iyang pangandoy. Naapektuhan jud ang iyaang kinabuhi tungod sa istorya sa iyang inahan.
Ang Pagpili
Nakapamalandong jud ko ani. Diri sa India, dako jud ang respeto sa mga anak sa ilang ginikanan kay ing-ani ang ilaang kultura. Gitudloan sad ni sila ani sa ilang eskwelahan. Kung papilion ka sa imung kaugmaon o sa imung ginikanan kinsa man ang imung pilion?
Naa ko’y nakita na mga videos sa social media sa mga tawo na naa’y ‘toxic’ na mga ginikanan, igsoon o parente ug wa najud sila namansin aning mga tawhana. Sa mubo na pagkastorya, giputol nila ang ilang relasyon sa mga ‘toxic’ na tawo.
Ang Maayong Pagtubo
Wala ko’y sure asa ko mudapig aning ing-ani kay depende jud ni sa level sa gibuhat. Pero kung naa’y usa ka tanom dayon naa’y mitubo na mga sagbot sa daplin ug ang imung gitanom kamatyonon na kay gikaon sa mga sagbot ang nutrisyon na para unta to sa imung tanom, ang atoa jud mabuhat ani kay mangibot jud ta sa sagbot para maayo na ang pagkatubo sa tanom o kaha itanom nato ug utro sa lain nga pwesto.
Kung naa’y mga tawo nga nakapahubas sa imung kinabuhi, kinahanglan jud ta na maglikay o kung pwede mulayo ani.
Unta dili ni mahitabo sa inyoa. Nga wala unta’y mupugong sa inyong mga damgo sa kinabuhi.
God bless sa inyong tanan.
