Blog

Ang Mga Sige’g Pangutang ug Sige’g Pangayo ug Kwarta

Hello sa inyong tanan!

Nakabantay mo anang mga posts sa Facebook na daghan kaayo ang mga tawo nga gisayon-sayon ra ang pagpangayo ug pagpangutang ug kwarta sa mga kaila ug di kaila? Makuratan jud kaayo ko magbasa niini.

Ang Pagpangutang para sa Birthday

• Naa’y usa ka babae nga kulektahon kono niya ang 10k nga “UTANG” sa ninang nga nagtrabaho sa gawas para sa birthday daw sa iyang anak. Nagcanvas na daw siya ug ang baboy kay 8k ug 2k ang cake. Namugos jud siya kay “NAKAUTANG” lage ang ninang kay wala’y hatag-hatag ug kwarta kada birthday sa iyang binata. Ingon siya na sinsilyo ra daw ng 10k kay sa gawas man nagtrabaho ang ninang. Dayon mudungag pa ug ingon nga magabaan daw kay di kabalo magshare sa blessings.

• Naa sad usa ka babae nga nangutang sa iyang higala kay nagkalisud daw sila. Pagkahuman ug pangutang, giblock niya ang iyaang giutangan. Naa’y nagsend sa giutangan ug mga pictures sa nangutang nga miadto ug Boracay ug Palawan kay naglaag! Ang ingon sa babae nga naa’y nagdaot sa ilaang pamilya ug grabe najud daw kalisud sa kinabuhi. Pero ang hinaguan nga kwarta, gilaag ra diay sa nangutang.

• Naa sad nangutang sa usa ka barkada dayon ang ngalan sa barkada ang gigamit sa nangutang dayon didto nalang siya mubayad sa barkada. Karon kay wala man nitunong sa sabot ang nangutang. Gitawagan ug ayo ang barkada (sa orihinal na giutangan sa nangutang) kay grabe na daw ilang utang pero nag-explain jud siya na dili to iyaang utang! Nadaot ang iyang ngalan kay di daw siya kamao mubayad sa iyaang giutang. Naglabad ang ulo sa barkada kay magsige ra ug sunod bulan, sunod bulan ang bayad hangtud siya nalang jud ang nagbayad sa utang nga dili iyaang giutang! Kapait ba!

Ang Nakat-unan

Aduna pa’y daghang mga example ani ug nakaingon jud ko na di jud kasaligan ang mga tawo karon hilabina kung kwarta ang hisgutan. Sorry to say.

Sa akong bana jud ko nakakat-on nga di jud ko dapat mutoo sa mga ipang-istorya sa mga tao kay daghan jud na sila ug pasumangil para lang makautang/makapangayo ug kwarta. Si PJ grabe jud ang kantidad na iyang gipautang sa mga tao, kanang kantidad na makaingon ko’g ‘Kanus-a pa kaha ko makasweldo/makakwarta ug ing-aning kantidara! Pila naman ni katuig nakong tinarbaho ning kantidara!’ Basta grabe jud ang kantidad! Dayon ang mga nangutang, wala mibayad sa ilang giutang, giblock si PJ, ug nanagan na.

Ang Bag-ong Mindset

Tungod aning mga experience ni PJ, muingon na siya sa akoa na ‘Kung mudunol ka ug kwarta sa mga tawo, huna-hunaa nalang na nga di na nah mabalik o donasyon na nimu anang tawhana. Kay gamay rajud ang kasaligan karon. Maong huna-hunaa jud ug ayo kung ok raba sa imua na mawala ning kantidara.’

Ang Kwarta na Gidagan

Naulit ko sa mga tawo nga nagbinuang sa akong bana. Ang nakapait pajud, nangadaot ang mga relasyon. Mga higala unta to pero gidagan nila ang kwarta. Kaya nila maguba ang ilaang pagkahigalaay para lang sa kwarta. Worth it kaha ni? Ang ako pud gihuna-huna, unsa kaha’y mga gaba nahitabo sa ilaa tungod ani?

Ang Kwarta, Kinabuhi Usab Na

Dili jud kamao maghuna-huna ang ubang tawo sa kalisud sa pagpangita ug kwarta. Kay ang kwarta dili lang na kay papel ug sinsilyo lang. Ang kwarta oras na, kusog sakripisyo, stress, kahago, ug singot. In short ang kwarta, kinabuhi na sa usa ka tao. Kuntahay naa’y usa ka tawo nga nagsweldo ug P7,000 sa usa ka bulan dayon nangutang ka sa iyaa ug P7,000 dayon iyang gihatag sa imua. Dili lang na kwarta niya! Ang kanang P7,000 isa ka bulan na sa iyang kinabuhi na imung gikuha!

See? Sayon ra kaayo sa mga tawo ang pagpangutang dayon inig paninglon, ang giutangan pa ang maikog. Kay masuko ang nangutang. Magsyagit. Maghimo’g issue sa giutangan. Pasalamat na gani unta nga gisaligan siya ug pahulam dayon dautan ang gibalos sa kamaayo na gibuhat sa giutangan.

Ang Kahadlok

Mao ng ako, mahadlok ko musalig sa mga tawo hilabina kung kwarta ang hisgutan. Kay kung para sa imua gamay ra ang kantidad na gipahulam sa usa ka tawo, wala ka kahibalo na isa ka bulan o pila ka bulan na diay to niyang tinarbaho para makakwarta lang anang kantidara.

Ang Pangutana

Ang usa sad sa akong pangutana, nganong magpagarbo paman ug di man diay ta kaafford? Nganong maghanda paman sa birthday ug wala man diay ta’y kwarta para ana? Nganong mulaag paman ug layo kung wala man diay ta’y budget ani? Ug nganong mupalit paman ug iphone nga dili man diay paigo ang atoang kwarta para ana? Nganong mupalit paman ug bag-ong branded nga mga gamit kung pila raman diay atoang sweldo? Nganong mupalit man ta ug mga butang na mabuhi raman ta ug di pata makakuha ana?

Naa ko’y mga tips sa inyoa para di ta maggasto-gasto sa atoang kwarta. Mao ni ang among ginabuhat sa akong bana as a tihik na magtiayon ug tungod ani, nakatigum jud mi.

1. Kung gusto ka mupalit ug usa ka butang, huna-hunaa nga makaya nimu na ug bayad ug cash sa sweldo nimu sa usa ka bulan. Kung mupalit ka ug iphone nga nagkantidad ug P70,000, ing-ana ba sad kadak-a imung sweldo para makacash ka ug bayad anang cellphone? Ug dili, ayaw lang sa palita. Either mamili ka ug cellphone nga kaya sa imung sweldo kada bulan o kaha maghulat ka nga mubarato ang iphone ayha na mupalit. Pwede sad na tiguman nimu ug pila ka bulan dayon ug naa naka ana nga kantidad, ayha paka mupalit. Ayaw pangutang para lang magkaiphone nga latest. Ayaw padala sa mga trending ug unsa’y uso karon kay dali ra kaayo madaan ang mga iphone kay kada tuig naa’y latest.
2. Pero kung ang iphone makatabang sa imua para makakwarta paka (pareha anang magvlog), ok ra na makapalit ka ani kay investment mani siya. Kay mabawi raman ang kantidad sa cellphone sa sweldo na imung makuha sa imung pagvlog.
3. Kung gusto ka mag-order sa online (Shopee, Lazada, etc.) ibutang sa na sa cart ug baliki ug tan-aw pagkahuman ug isa o duha ka semana. Inig tan-aw nimu ug balik sa imung gibutang sa cart, pangutan-a imung kaugalingon kung ‘kinahanglan pa ba gihapon nako ni?’ Ug dili, ayaw na palita. Ug oo, ayha pa palita. Ayaw pag-add to cart ug mga butang dayon imung paliton direts
4. Kung gusto ka magpagarbo ug birthday sa imung mga anak, tigumi daan. Kung magtigum ka ug ginagmay sa sulod sa usa ka tuig, mudako na nah siya inig abot sa panahon. Ayaw pangutang para lang makapagarbo ug birthday inyong mga anak. Kung dili kaya, ginagmay lang ang ihanda. Ang pinakaimportante sa kinabuhi kay ang mga malipayong memories, dili ang pila kadak-a ang naggasto para sa handa. Kay ang mas madumduman sa inyong anak ana kay ang ilang kalipay anang adlawa (which is makab-ot raman ni maskin sa mga simple na celebrasyon), dili ang mga handa. Depende nalang siguro kung gusto jud ka magpagarbo para naa ka’y ikapanghambog sa silingan which is kadyot ra kaayo na madumduman nila. Dili worth it ang pagpangutang para sa temporaryo nga kalipay.
5. Kung gusto ka mupalit ug mga sinina, bag, sandal, etc, pamili ug design na feel nimu dili dayon malaos o maoutdated para dili ka magsige ug palit aning mga butanga. Huna-hunaa na magdugay na sa imua ug maganahan gihapon ka niini maskin pila na katuig ang milabay. Dayon ug mupalit ka ug sinina, mas maayo na mupalit ka ug sinina na di kaayo mahal pero ika-500 nimu gisuot kaysa mupalit ka ug mahalon na sinina unya kaisa ra nimu nagamit. Aha man ang mas nakabenefit ka? Katong ikapila nimu gisuot o katong kas-a ra nasuot?
6. Kung gusto ka mupalit ug usa ka butang, tan-awa ang presyo ug kwentaha kung pila ka oras na nimung tinarbaho para lang makapalit ka anang mga butanga. Iexample napud nato ang iphone. Kung ang iphone nagkantidad ug P70,000 dayon ang imung sweldo P7,000 kada bulan, 10 ka bulan imung itrabaho ana para lang magkaiphone ka. Dili pajud na 10 ka bulan lang kay naa man ta’y mga expenses pareha anang kaon, renta sa balay, kuryente, tubig, pamiliti, etc so pila ka tuig na nimung tinarbaho para lang magkaiphone ka. Sa imung huna-huna worth it ba? Kung di ka nagagamit ug iphone para makakwarta, worth it kaha ang kahago para lang magkaiphone?

Ang Kontra

Kung makamao ta murespeto sa kwarta, magmalipayon jud ta sa atong kinabuhi. Ang kontra man gud sa tawo kay ang mga tinguha o desires kung sa English pa. Mao jud ni ang nakapaubos sa atong panghuna-huna when it comes sa mga gusto nato sa kinabuhi.

Ang Pagkuntento

Ang atoa lang jud ani kay makuntento ta kung unsa’y naa nato. Kung naa ta’y cellphone pero daan na kini unya mugana pa, magmalipayon ta na at least migana pa atong cellphone. O kaha naa ta’y mga sinina, sapatos, bag ug sandal nga di kaayo latest, pero bag-o pa tan-awon, wala’y mga buslot ug okay pa siya gamiton, magmalipayon ta nga naa ta aning mga butanga. O naa ta’y balay pero dili kaayo nindot. At least naa ta’y balay. Ang importante naa ta’y atop kasilungan ug hinlo kini. O kaya naa ta’y motor nga daan pero mugana pa kini. Magmalipayon ta na at least mugana pa atong motor.

Ang Punto

Muabot rajud ta sa punto sa atong kinabuhi na dili importante kung latest ba ang atong mga gamit kay ang importante, naa ta’y gigamit na mga gamit. Kung naa ta aning puntuha, wala nata’y pakialam sa ipang-istorya sa mga tao o wala ta’y pakialam kung unsa’y mga bag-ong gamit sa mga tao. Ang importante makakaon ta, naa ta’y balay, naa ta’y sinina, ug maayo atong panglawas.

Ang Pagkamalipayon sa Kinabuhi

Kung muabot nata aning puntuha, magmalipayon jud ta sa atong kinabuhi. Kay di nata mastress pangita ug kwarta para makapabongga ug handa sa anak o kaha makaiphone ug latest. O di nata mastress ug pangutang o pangayo ug kwarta kay ginagmay raman atong gusto sa kinabuhi. Mas hapsay jud ang kinabuhi kung gamay rata ug tinguha. Mao jud ni ako napamalandongan kay karon na gamay nalang ko ug tinguha sa kinabuhi, wala ko’y stress na makipagkompetensya sa uban.

Manghinaot ko na makakat-on ta nga makontento ta sa mga ginagmay nga butang sa atong kinabuhi.

God bless sa inyong tanan.